Mobiliteit

Mobiliteit: waar hebben we het over?

Mobiliteit heeft altijd te maken met ‘in beweging komen’. In de praktijk heeft men het vooral over mobiliteit wanneer er afscheid van medewerkers moet worden genomen. Daardoor heeft mobiliteit vaak een negatieve bijklank. In werkelijkheid beslaat arbeidsmobiliteit echter een veel ruimer gebied. Mobiliteit kan worden gedefinieerd als de mate waarin mensen bereid en in staat zijn ten behoeve van zichzelf en/of de organisatie binnen de arbeidsmarkt te veranderen van functie, werkgever, beroep, regio, sector of een combinatie van deze aspecten.

Vormen van mobiliteit

Afhankelijk van het uitgangspunt komen in de praktijk verschillende mobiliteitsvormen voor. De vormen van mobiliteit kunnen gebaseerd zijn op:

• richting: interne of externe mobiliteit
• initiatief: vrijwillige of gedwongen mobiliteit
• niveau: verticale of horizontale mobiliteit
• doelstelling: curatieve of preventieve mobiliteit
• complexiteit: operationele of strategische mobiliteit

Afhankelijk van de situatie kan gevarieerd worden tussen deze mobiliteitsvormen. Is de doelstelling het bieden van loopbaanmogelijkheden voor medewerkers, of het vergroten van employability? Gaat het u om het aantrekken en behouden van goede medewerkers, of is een outplacementtraject onontkoombaar? Niet in alle gevallen zullen persoonlijke doelen en organisatiedoelstellingen evenveel samenvallen.

Mobiliteitsbeleid

Wanneer u als organisatie serieus werk wilt maken van mobiliteit, is een adequaat mobiliteitsbeleid een noodzaak. Allereerst moet dit beleid afgestemd zijn op de doelstellingen van uw organisatie. Vervolgens is een onderlinge samenhang tussen regelingen en instrumenten, die erop gericht zijn uw medewerkers in beweging te krijgen, onmisbaar. De focus kan daarbij zowel intern als extern gericht zijn. 

Mobiliteitsinstrumenten

Om mobiliteitsbeleid nader handen en voeten te geven is een groot aantal instrumenten beschikbaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om medewerkers, met behoud van arbeidsvoorwaarden en terugkeergarantie, te laten experimenteren met andere functies en/of organisaties. Of aan interne stages en detacheringen, taak- en functieroulatie, uitwisseling van medewerkers met organisaties in dezelfde sector, loopbaanoriëntatie trajecten, promotie en demotie, vervangingspools en outplacement. 

Samenhang met HRM-beleid

Het is belangrijk dat uw mobiliteitsbeleid en de bijbehorende instrumenten in consistente samenhang ingezet worden, zodat ze bijdragen aan het realiseren van uw specifieke organisatiedoelstellingen. Daarnaast is het belangrijk te beseffen dat mobiliteitsbeleid niet op zichzelf staand is, maar raakvlakken heeft met het totale HRM-beleid. Zorg dus voor een goede integratie van uw mobiliteitsbeleid met bijvoorbeeld duurzame inzetbaarheid, het functionerings- en beoordelingsbeleid, het W&S-beleid, strategische personeelsplanning en het opleidings- en ontwikkelingsbeleid.

Trend: verregaande samenwerking

Mede door de bezuinigingen zien we dat organisaties steeds vaker bekijken welke diensten collectief kunnen worden geleverd in plaats van per organisatie. Zo zijn er al diverse gemeenten die zich op het gebied van bedrijfsvoering verenigen in een netwerkstructuur en bijvoorbeeld één afdeling HRM/P&O of ICT kennen die voor meerdere gemeenten werkt. Dit leidt dan vanzelfsprekend tot mobiliteit bij de betreffende medewerkers. In de sector Voortgezet Onderwijs (VO) zien we overigens al veel langer samenwerkingsvormen, waarbij bijvoorbeeld vacatures eerst in het samenwerkingsverband worden aangeboden voordat ze eventueel naar buiten gaan. De verwachting is dat we deze vormen van samenwerking in de toekomst steeds vaker zullen tegenkomen.